vrijdag 3 september 2010

Iedereen paranormaal

gili_lannoo Net voor hij begint aan de voorstelling van zijn eerste boek Iedereen paranormaal leegt Gili (pseudoniem voor Lieven Gheysen) de volledige inhoud van een buisje Coffea Cruda, een homeopathisch slaapmiddel, in een glas. Met behulp van een slokje water werkt hij de tabletjes naar binnen en slikt ze door. Het lijkt hem niet te deren dat hij daarmee een gevaarlijke overdosis inneemt. Hij herhaalt hiermee een ‘stunt’ die James ‘The Amazing’ Randi talloze keren publiekelijk opvoerde.

Vervolgens begint hij met de voorstelling, en ik kan je meteen geruststellen: anderhalf uur later is hij nog steeds klaar wakker en vertoont hij geen enkel teken van slaperigheid. Daarmee toont hij aan wat ieder weldenkend mens eigenlijk zou moeten weten: dat homeopathische middelen niets anders bevatten dan water en suiker. Als ze al enig resultaat teweegbrengen, dan is dat dus volledig te wijten aan het placebo-effect. Dat kan ook niet anders, want het actieve bestanddeel – voor zover daar al sprake van is – wordt in homeopathische producten zodanig verdund, dat er meestal geen enkel molecuul meer van overblijft.

In zijn praatje heeft Gili het vooral over paranormale fenomenen als helderziendheid, telepathie, mediums, spiritisten, waarzeggers en toekomstvoorspellers, over pseudowetenschappen als astrologie, homeopathie en alternatieve geneeskunsten, en over de ‘cold reading’-techniek. Hoewel er ongetwijfeld heel wat mensen zijn die ervan overtuigd zijn dat ze over een of andere paranormale gave beschikken, en die vermeende gave alleen maar willen aanwenden om anderen te helpen, zitten er ook een aantal regelrechte bedriegers tussen, die er alleen maar op uit zijn om goedgelovige zielen zo veel mogelijk geld afhandig te maken.

En dat lukt hen aardig. Getuige daarvan het succes van de vele boeken over parapsychologie, astrologie, homeopathie, en de populariteit van krantenhoroscopen en meer van dat soort onzin. En van tv-programma’s als Het Zesde Zintuig enige tijd geleden op VTM en Astro TV op VT4 (België) en NET 5 (Nederland). Geld, daar draait het om. Een persoonlijke sessie bij een paragnost – waar je overigens niets wijzer van wordt – kost heel wat euro’s, en hoge kijkcijfers vertalen zich in hoge reclame-inkomsten.

Overigens blijft die hele para-handel echt niet beperkt tot onschuldig vermaak. Wanneer mensen een noodzakelijke medische behandeling laten vallen omdat een of andere kwakzalver hen ervan overtuigd heeft dat ze een (dure) alternatieve therapie moeten volgen, dan vallen er slachtoffers. En diezelfde charlatans deinzen er niet voor terug om er vooral de zwakkere slachtoffers uit te kiezen, zoals mensen die een rouwproces of een andere persoonlijke crisis doormaken.

Gili had het ook over Randi’s befaamde ‘one million dollar paranormal challenge’, een prijs van een miljoen dollar die is uitgeloofd voor de eerste persoon die een paranormaal fenomeen onder gecontroleerde omstandigheden kan aantonen. De prijs is na heel wat jaren nog steeds niet toegekend, omdat nog niemand in die opdracht is geslaagd. Kandidaten zijn er genoeg, maar ze hebben altijd wel een excuus waarom het niet lukt: hun ‘gidsen’ werkten vandaag niet mee, of er was te veel ‘negatieve energie’, of het wil niet lukken ‘op commando’, of de test was te moeilijk (hoewel zo’n test steeds op voorhand tot in de details samen met de betrokkene afgesproken en opgesteld wordt). Inderdaad: paranormale gaven of fenomenen zijn tot nu toe nooit wetenschappelijk bewezen. Let wel: dat betekent niet noodzakelijk dat ze niet bestaan. De initiatiefnemers van de million dollar challenge zouden eigenlijk niets liever willen dan dat een paranormaal fenomeen onder wetenschappelijk gecontroleerde omstandigheden zwart op wit aangetoond kan worden. Alleen is dat tot nu toe dus nog nooit gebeurd.

Gili is vooral het laatste jaar erg populair geworden met zijn vele optredens in tv-programma’s en zijn zaalshow waarmee hij door het ganse land trekt. Hij is een uitstekend entertainer en profileert zichzelf als mentalist: iemand die de illusie wekt over een zesde zintuig te beschikken, maar die er – in tegenstelling tot de ‘paranormalen’ – heel duidelijk over is dat hij niet over buitengewone gaven beschikt en enkel zijn vijf gewone zintuigen gebruikt. Net zoals je bij een goochelaar ook weet dat hij alleen maar illusies creëert, en niet echt kan ‘toveren’.

Het boek Iedereen paranormaal is bedoeld voor een zeer ruim lezerspubliek. Dus zeker niet alleen voor de sceptici die hun overtuigingen bevestigd willen zien, niet alleen voor jan modaal die nu wel eens wil weten hoe het eigenlijk met al die paranormale toestanden zit, maar even goed voor wie zelf denkt over een paranormale gave te beschikken of voor wie er geen heeft maar er wel rotsvast in gelooft.

Op de voorstelling van het boek in Brugge gisteravond waren er jammer genoeg nog maar twee exemplaren van het boek ter beschikking – het eerste exemplaar voor Gili zelf en het tweede voor zijn zus –, maar mijn exemplaar is alvast besteld. Ik wil het zeker door Gili laten signeren, want het zal je ondertussen al duidelijk zijn dat Gili mij tot zijn groeiende schare toegewijde fans mag rekenen.

www.facebook.com/pages/Gili/17954567940
www.gili.be
www.randi.org/site/index.php/1m-challenge.html
www.youtube.com/GiliComedy